Türkiye genelindeki küçük işletmeler yeni bir telif yüküyle karşı karşıya. Kuaförler, kafeler, marketler ve benzeri hizmet sektöründe faaliyet gösteren esnafa, iş yerlerinde arka planda çalan müzikler nedeniyle yüksek telif ücretleri dayatılmaya başlandı. Meslek birliklerinin talebine göre, işletmeler metrekare başına yıllık 6 bin TL telif bedeli ödemek zorunda kalacak.
Söz konusu ücretlendirme, yalnızca televizyon ya da radyodan açık olan müzikleri kapsıyor. Yani işletmenin kendi çalma listesi olmasa bile, ortamda bir şekilde müzik yayını varsa telif sorumluluğu doğuyor.
Ödemeyene 3 Kat Tazminat ve Hapis Cezası Riski
Yetkili meslek birlikleri, ödeme yapmayan işletmelere karşı dava yoluna gidilebileceğini belirtiyor. Telif bedelinin üç katına kadar tazminat talep edilebileceği gibi, 1 ila 5 yıl arası hapis cezası da gündeme gelebiliyor.
Esnaf: “Müzik lüks değil, atmosferin parçası”
Adana’da 35 metrekarelik bir kuaför salonu işleten Derya Kaya, yaşadığı şaşkınlığı şöyle aktarıyor:
“Sadece TV açık, ondan çalan fon müziği için yıllık 210 bin TL talep edildi. Bu bedeli nasıl karşılayalım? Müzik artık lüks değil, işimizin bir parçası.”
Benzer şekilde birçok esnaf, bu uygulamayı “haksız rekabet” ve “gelirle orantısız yük” olarak nitelendiriyor. Müşteriler de sessiz ortamlardan memnun değil. Özellikle genç kuşak, kahve içmek ya da kuaförde vakit geçirmek için tercih ettikleri yerlerde müziğin olmazsa olmaz olduğunu savunuyor.
Uzmanlardan Tepki: Yargıtay Kararı Ne Olacak?
Hukukçular, uygulamanın Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na dayandığını ancak Yargıtay’ın daha önce TV ve radyo yayınlarının ticari amaç taşımadığı yönünde kararlar verdiğini hatırlatıyor. Bu nedenle konu, önümüzdeki süreçte yeniden yüksek yargının gündemine gelebilir.
Ne Yapmalı?
Meslek birlikleriyle lisans anlaşması yapılmadan müzik yayınına devam eden işletmelerin, ciddi yasal riskler taşıdığı vurgulanıyor. Ancak telif bedellerinin işletme ölçeğine göre yeniden düzenlenmesi ve kademeli sistemin devreye alınması talepleri her geçen gün daha yüksek sesle dile getiriliyor.
